Από την ουτοπική Αρκαδία στον επαναστατημένο Μωριά

Ο Σύλλογος Αργείων «Ο ΔΑΝΑΟΣ» και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος του Πανεπιστημίου Harvard (ΚΕΣ) συνδιοργανώνουν εκδήλωση με θέμα «Από την ουτοπική Αρκαδία στον επαναστατημένο Μωριά: Όψεις της Πελοποννήσου στον νεότερο ευρωπαϊκό πολιτισμό». Ομιλητής θα είναι ο κύριος Θοδωρής Κουτσογιάννης, Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης, Έφορος της Συλλογής Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων και Υπότροφος Ερευνητής στον Φιλελληνισμό του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard 2023–24.

Η Πελοπόννησος, ως διακριτή γεωγραφική περιφέρεια της Ελλάδας, φορτισμένη ιστορικά με ιδιαίτερο μνημειακό πολιτισμικό απόθεμα, καταγεγραμμένο στη γραμματεία και εγγεγραμμένο στα υλικά κατάλοιπα, αποδόθηκε εικονογραφικά ποικιλοτρόπως στον νεότερο οπτικό πολιτισμό της Ευρώπης.

Οι ζωγράφοι της πρώιμης νεωτερικότητας απεικονίζουν την ουτοπική Αρκαδία της ειδυλλιακής ζωή των ποιμένων· οι χαρτογράφοι, ιδίως της βενετικής σχολής, χωροθετούν την Πελοπόννησο και οι εικονογράφοι αποτυπώνουν τα κάστρα της Μεθώνης, της Κορώνης και του Ναυπλίου στις vedute marine· οι περιηγητές κινούνται στα χνάρια του Παυσανία και αναζητούν τις αρχαιότητες, ιδίως στο Άργος, τις Μυκήνες, την Ολυμπία και τις Βάσσες Φιγαλείας· οι επιστήμονες της Γαλλικής Αποστολής το 1828 καταγράφουν τόπους και μνημεία σε όλο τον επαναστατημένο Μωριά· οι φιλέλληνες καλλιτέχνες οπτικοποιούν τις κομβικές μάχες του Αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, ιδίως στα Δερβενάκια, την Τριπολιτσά, το Μανιάκι και το Ναυαρίνο.

Όλες αυτές οι ποικίλες εικόνες για την Πελοπόννησο από Ευρωπαίους, από την Αναγέννηση του 15ου αιώνα μέχρι και τον Ρομαντισμό του 19ου αιώνα, συναποτελούν ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον καλειδοσκόπιο του ελληνικού κόσμου την εποχή της ξενοκρατίας, πολλαπλά ελκυστικό και συγχρόνως αποκαλυπτικό για την «εικόνα» (με και χωρίς εισαγωγικά) της Ελλάδας στη Δύση.